Bước vào bất kỳ sân vận động nào tại Anh quốc vào một ngày cuối tuần, bạn sẽ không chỉ cảm nhận được bầu không khí cuồng nhiệt, tiếng hò reo vang dội mà còn bị cuốn hút bởi một “biển người” với đủ loại màu sắc, phong cách trang phục. Trang phục của cổ động viên không đơn thuần là quần áo, nó là biểu tượng của lòng trung thành, bản sắc câu lạc bộ và phản ánh cả một nền văn hóa bóng đá độc đáo. Sự Thay đổi Về Trang Phục Cổ động Viên Bóng đá Anh Qua Các Thời Kỳ là một câu chuyện thú vị, song hành cùng những biến động của xã hội và chính môn thể thao vua. Hãy cùng Thethaoonline.net lật giở những trang sử thời trang độc đáo này nhé!
Những hình ảnh đầu tiên về người hâm mộ bóng đá Anh thường gắn liền với sự giản dị, mộc mạc. Đó là những quý ông mặc vest, đội mũ phớt hoặc mũ lưỡi trai phẳng (flat cap), tay cầm những chiếc huy hiệu hoa hồng (rosette) nhỏ xinh cài trên ve áo, mang màu sắc của đội bóng yêu thích. Phụ nữ thì thường mặc váy dài, đội mũ. Trang phục lúc này chủ yếu phản ánh trang phục thường ngày của tầng lớp lao động và trung lưu Anh thời bấy giờ, chưa có nhiều sự khác biệt hóa rõ rệt dành riêng cho việc đi xem bóng đá. Lòng trung thành được thể hiện kín đáo qua những chi tiết nhỏ như chiếc rosette hay chiếc khăn quàng cổ đơn sơ.
{width=585 height=400}
Những ngày đầu: Đơn giản và Thể hiện Lòng Trung thành
Vào giai đoạn nửa đầu thế kỷ 20, việc đến sân xem bóng đá là một hoạt động cộng đồng quan trọng. Trang phục của cổ động viên khi đó chưa thực sự định hình thành một “phong cách” riêng biệt. Đàn ông thường mặc bộ đồ đi làm hoặc trang phục cuối tuần thông thường của họ – áo khoác, quần tây, sơ mi và không thể thiếu chiếc mũ phớt hoặc flat cap, một hình ảnh rất đặc trưng của nước Anh.
- Huy hiệu hoa hồng (Rosettes): Đây là phụ kiện phổ biến nhất để thể hiện sự ủng hộ. Những chiếc nơ xếp bằng ruy băng mang màu sắc CLB được cài trang trọng trên ve áo.
- Khăn quàng cổ: Ban đầu khá đơn giản, thường chỉ là những dải len một màu hoặc sọc ngang cơ bản theo màu đội bóng. Chúng vừa giữ ấm, vừa là dấu hiệu nhận biết “phe ta”.
- Mũ: Mũ phớt và flat cap là hình ảnh quen thuộc trên các khán đài, phản ánh thời trang nam giới phổ biến thời đó.
Nhìn chung, giai đoạn này đánh dấu sự khởi đầu của văn hóa cổ vũ, nơi trang phục chủ yếu mang tính thực dụng và thể hiện lòng trung thành một cách tương đối giản dị, chưa bị ảnh hưởng nhiều bởi các yếu tố thương mại hay các trào lưu thời trang phức tạp.
Thập niên 60-70: Sự trỗi dậy của Văn hóa Mod và Skinhead
Thập niên 60 và 70 chứng kiến sự bùng nổ của các tiểu văn hóa (subculture) giới trẻ tại Anh, và điều này không thể không ảnh hưởng đến phong cách ăn mặc trên các khán đài. Văn hóa Mod với những chiếc áo parka M-51, xe scooter và gu âm nhạc riêng đã tạo ra những hình ảnh mới mẻ. Tiếp đó, văn hóa Skinhead (giai đoạn đầu, chưa gắn liền hoàn toàn với các yếu tố cực đoan sau này) với áo sơ mi Ben Sherman, quần jeans Levi’s ống đứng, giày Dr. Martens và áo khoác Harrington cũng du nhập vào sân cỏ.
- Ảnh hưởng của Mod: Áo parka, áo len cổ lọ, quần tây ống hẹp.
- Ảnh hưởng của Skinhead: Áo sơ mi cài cúc gọn gàng, quần jeans hoặc sta-prest, giày boot cao cổ (Dr. Martens), áo khoác bomber hoặc Harrington.
- Khăn quàng cổ: Trở nên phổ biến hơn, dài hơn và bắt đầu có thêm logo hoặc tên CLB dệt trên đó.
Giai đoạn này đánh dấu bước chuyển mình quan trọng, khi trang phục CĐV bắt đầu có sự phân hóa, thể hiện cá tính và sự thuộc về một nhóm văn hóa cụ thể, không chỉ đơn thuần là ủng hộ đội bóng. Tuy nhiên, đây cũng là thời kỳ bắt đầu nhen nhóm những vấn đề liên quan đến bạo lực sân cỏ (hooliganism).
“
Thập niên 80 và Sự thay đổi về trang phục cổ động viên bóng đá Anh rõ rệt nhất
Đây có lẽ là thập kỷ định hình rõ nét nhất và tạo ra ảnh hưởng sâu sắc nhất đến thời trang CĐV bóng đá Anh: sự ra đời và thống trị của văn hóa “Casuals”. Xuất phát từ các nhóm CĐV Liverpool, Everton, Manchester United… thường xuyên di chuyển đến các thành phố châu Âu để theo dõi đội nhà thi đấu tại Cúp C1, C2. Họ mang về những món đồ thời trang thể thao đắt tiền từ các thương hiệu Ý, Pháp như Sergio Tacchini, Fila, Ellesse, Lacoste, Adidas (đặc biệt là các dòng giày trainers hiếm), và sau này là Stone Island hay CP Company.
Tại sao CĐV Anh lại chọn những thương hiệu đắt tiền?
Câu trả lời ngắn gọn là: để thể hiện đẳng cấp, sự khác biệt và đôi khi là để… tránh sự chú ý của cảnh sát. Thay vì mặc màu áo CLB dễ bị nhận diện và kiểm soát, các nhóm Casuals chọn những bộ trang phục thể thao hàng hiệu đắt tiền, trông “bảnh” hơn, khó bị quy chụp là hooligan hơn, nhưng vẫn ngầm thể hiện “đẳng cấp” và sự sành sỏi trong giới mộ điệu.
Phong cách Casuals không chỉ là quần áo, nó là cả một thái độ, một cách khẳng định vị thế. Việc sở hữu những đôi giày Adidas Samba, Forest Hills hay những chiếc áo khoác Stone Island với miếng patch đặc trưng ở cánh tay trở thành niềm tự hào. Sự thay đổi về trang phục cổ động viên bóng đá Anh qua các thời kỳ trong giai đoạn này cho thấy sự tinh vi và khả năng thích ứng đáng kinh ngạc của văn hóa CĐV.
Các thương hiệu biểu tượng của Casuals
- Giày: Adidas (các dòng trainers như Samba, Gazelle, Stan Smith, Forest Hills, Trimm Trab), Diadora, Puma.
- Quần áo: Sergio Tacchini, Fila, Ellesse, Lacoste, Pringle, Lyle & Scott, Fred Perry, và đặc biệt là các thương hiệu Ý cao cấp như Stone Island, CP Company, Burberry (với họa tiết kẻ sọc đặc trưng).
Văn hóa Casuals đã tạo ra một di sản thời trang mạnh mẽ, ảnh hưởng đến cả thời trang đường phố và vẫn còn sức sống mãnh liệt cho đến ngày nay, đặc biệt là sự yêu thích dành cho các thương hiệu và kiểu dáng vintage từ thập niên 80.
Thập niên 90: Sự bùng nổ của Premier League và Áo đấu Replica
Sự ra đời của Premier League vào năm 1992 đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt bóng đá Anh, kéo theo đó là sự thương mại hóa mạnh mẽ. Các câu lạc bộ bắt đầu chú trọng vào việc bán áo đấu replica (phiên bản dành cho người hâm mộ) như một nguồn thu quan trọng.
- Áo đấu Replica trở thành xu hướng: Các thiết kế áo đấu trở nên màu mè, đa dạng và được sản xuất hàng loạt. Người hâm mộ ở mọi lứa tuổi, giới tính đều tự hào khoác lên mình chiếc áo đấu của CLB yêu thích. Các nhà tài trợ áo đấu như Nike, Adidas, Umbro cạnh tranh gay gắt.
- Thiết kế táo bạo: Thập niên 90 nổi tiếng với những mẫu áo đấu có thiết kế “điên rồ”, màu sắc sặc sỡ, họa tiết phức tạp – điều mà ngày nay lại trở thành nguồn cảm hứng cho phong trào retro. Ai còn nhớ chiếc áo sân khách màu xám huyền thoại của Man United mùa 95-96 hay áo “quả chuối bầm” (bruised banana) của Arsenal?
- Sự phổ cập: Việc mặc áo đấu không còn giới hạn trong ngày diễn ra trận đấu mà trở thành trang phục thường ngày, thể hiện tình yêu bóng đá mọi lúc mọi nơi.
Sự thay đổi về trang phục cổ động viên bóng đá Anh qua các thời kỳ trong giai đoạn 90s chứng kiến sự dân chủ hóa trong thời trang sân cỏ. Áo đấu replica dễ tiếp cận hơn, giúp lan tỏa tình yêu bóng đá và sức hút toàn cầu của Premier League ngày càng mạnh mẽ. Dù văn hóa Casuals vẫn tồn tại, nhưng áo đấu replica đã trở thành item không thể thiếu trong tủ đồ của phần lớn người hâm mộ.
“
Thế kỷ 21: Đa dạng hóa và Sự trở lại của Retro
Bước sang thế kỷ 21, thời trang CĐV bóng đá Anh trở nên đa dạng và khó đoán định hơn bao giờ hết. Không còn một phong cách thống trị tuyệt đối nào.
- Sự kết hợp: Người hâm mộ thoải mái kết hợp áo đấu replica (cả mẫu mới nhất lẫn các mẫu retro) với trang phục casual hàng ngày, từ quần jeans, quần shorts đến các loại áo khoác thời trang.
- Retro lên ngôi: Làn sóng hoài cổ (nostalgia) khiến những mẫu áo đấu, áo khoác, giày thể thao từ thập niên 80, 90 trở nên cực kỳ hot. Các CLB và hãng thể thao cũng nhanh chóng nắm bắt xu hướng này, tung ra các bộ sưu tập retro hoặc lấy cảm hứng từ quá khứ.
- Ảnh hưởng của mạng xã hội: Instagram, Twitter trở thành nơi CĐV khoe “outfit” ngày मैचday, tạo ra các xu hướng nhỏ lẻ và thúc đẩy sự quan tâm đến thời trang bóng đá.
- Cá nhân hóa: Khăn quàng, mũ len, cờ hiệu vẫn giữ vai trò quan trọng, nhưng được thiết kế đa dạng hơn, thậm chí có thể đặt làm riêng.
Phong cách retro có còn thịnh hành trên khán đài?
Chắc chắn là có! Phong cách retro không chỉ là một xu hướng thoáng qua mà đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa thời trang CĐV Anh. Việc mặc một chiếc áo đấu cũ kỹ từ thập niên 90 hay một đôi Adidas classic thể hiện sự am hiểu lịch sử CLB và gu thời trang tinh tế.
Sự thay đổi về trang phục cổ động viên bóng đá Anh qua các thời kỳ đến giai đoạn này cho thấy sự trưởng thành và tự do trong cách thể hiện. CĐV không còn bị bó buộc vào một khuôn mẫu nhất định mà tự do lựa chọn phong cách phù hợp với cá tính và sở thích của mình.
{width=1280 height=720}
Trang phục CĐV ngày nay: Không chỉ là áo đấu
Ngày nay, khi nhìn vào các khán đài Premier League hay các giải đấu thấp hơn, chúng ta thấy một bức tranh thời trang vô cùng phong phú:
- Áo đấu: Vẫn là lựa chọn số một của nhiều người, từ mẫu mới nhất đến các phiên bản retro kinh điển.
- Thời trang Casuals: Di sản của thập niên 80 vẫn sống khỏe, với các thương hiệu như Stone Island, CP Company, Adidas Originals được ưa chuộng.
- Thời trang đường phố (Streetwear): Sự giao thoa giữa bóng đá và streetwear ngày càng rõ nét, với các thương hiệu như Palace, Supreme đôi khi cũng xuất hiện trên khán đài, hoặc các CLB hợp tác với thương hiệu streetwear ra mắt bộ sưu tập riêng.
- Sự đa dạng giới tính: Thời trang CĐV nữ ngày càng được chú trọng với nhiều lựa chọn hơn, từ áo đấu cắt cúp riêng cho nữ đến việc phối đồ sành điệu hơn.
- Phụ kiện: Khăn quàng, mũ len, mũ lưỡi trai, cờ… vẫn là những vật bất ly thân, được thiết kế ngày càng bắt mắt và sáng tạo.
Quan trọng hơn cả kiểu dáng hay thương hiệu, trang phục CĐV ngày nay là cách để mỗi cá nhân thể hiện niềm đam mê, sự gắn kết với CLB và cộng đồng người hâm mộ. Nó là một phần của trải nghiệm bóng đá, một cách để nói “tôi thuộc về nơi này”.
Kết bài
Hành trình sự thay đổi về trang phục cổ động viên bóng đá Anh qua các thời kỳ là một tấm gương phản chiếu lịch sử bóng đá, văn hóa và xã hội Anh quốc. Từ những chiếc mũ phớt và huy hiệu hoa hồng giản dị, qua sự nổi loạn của Mod và Skinhead, đến đẳng cấp ngầm của Casuals, sự bùng nổ của áo đấu replica và sự đa dạng, hoài cổ của thế kỷ 21, thời trang sân cỏ đã không ngừng biến đổi. Nó không chỉ là về việc mặc gì, mà còn là về việc bạn là ai, bạn thuộc về đâu và bạn thể hiện tình yêu với trái bóng tròn như thế nào.
Còn bạn, phong cách trang phục CĐV nào của bóng đá Anh khiến bạn ấn tượng nhất? Bạn thường chọn trang phục gì khi đến sân hoặc xem đội bóng yêu thích thi đấu? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới và đừng quên chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy thú vị nhé! Theo dõi Thethaoonline.net để cập nhật những phân tích chuyên sâu và góc nhìn độc đáo khác về bóng đá Anh!
